به محض اینکه عقد انجام شود، زن مالک مهریه می‌شود و می‌تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید. زوجه برای احقاق حق خود از لحاظ قانونی حق حبس، ضمانت اجرای مالکیت زن بر مهریه است. قانون به زوجه حق داده است که تا مهریه خود را دریافت نکرده است از تمکین خودداری کند. حق حبس در شرایطی ساقط می شود و نیز در شرایطی قابل اعمال است. به همین دلیل سعی کردیم در قالب پرسش و پاسخ در مبحث مطروحه اقدام به پاسخ سوالات شما کنیم.
[مقاله مرتبط: تمکین چیست؟ ]
حق حبس چیست؟
زن می تواند قبل از هر نوع تمکین عام و خاص، مهریه خود را از شوهر دریافت کند و تا زمانی که دریافت نکرده از تمکین خودداری نماید. این نوع حق معروف به حق حبس است. طبق ماده 1085 قانون مدنی:
طبق این ماده حق حبس مشروط به حال بودن مهریه است. یعنی بدون مدت و قابل وصول به محض انجام عقد باشد. در حق حبس می توان به موارد زیر توجه داشت:
- حق حبس در عقد نکاح، فقط برای زوجه می باشد و این حق یکطرفه است.
- حق حبس در صورتی قابل اعمال است که مهریه حال یا عندالمطالبه باشد.
- زن تا قبل از دریافت تمام مهریه می تواند حق خود را داشته باشد. دریافت بخشی از مهریه، یا تقسیط آن که به موجب اعسار مرد است، سبب ساقط شدن حق حبس زن نمی شود.
- حق حبس، هم در نکاح دائم و هم در نکاح موقت قابل اعمال است.
- زن در صورتی می تواند برای دریافت مهریه از تمکین امتناع کند که تاکنون در آن ازدواج اقدام به تمکین خاص (رابطه جنسی با شوهر) نکرده باشد. و این رابطه باید با رضایت باشد نه از روی اکراه یا اجبار.
- در صورت عدم تمکین زن به دلیل استفاده از حق حبس، زن از دریافت نفقه محروم نمی شود.
تمکین زن قبل از استفاده از حق حبس
سوال: همسرم بعد از عقد با من رابطه داشته . آیا میتونم اقدام به حق حبس کنم؟
پاسخ وکیل پایه یک دادگستری: اگر زن قبل از دریافت مهریه از شوهر تمکین خاص (رابطه زناشویی) کند، حق حبس او ساقط می شود و دیگر نمی تواند به عنوان عدم پرداخت مهریه از انجام وظایف زناشویی و تمکین عام خودداری نماید.
طلاق در زمان حبس به استناد کراهت شدید
سوال: زوجه با استفاده از حق حبس بعد از مراسم عقد یعنی سه چهار روز بعد ازدواج که با رای قرار تامین خواسته درخواست طلاق داد که رد شد. حالا مجددا بعد از گذشت ۷سال درخواست طلاق عسر و حرج به دلیل بذل مابقی مهریه و حق و حقوق خودش را داده است. ضمنا بنده منزل با اسباب اثاثیه هم تهیه کردم نیامدن و به حق حبس استناد کردن و رای تمکین صادر نشد. بنده هیچگونه مشکل ۱۲گانه سند ازدواج ندارم و بابت این که از حق حبس استفاده می‌کند آیا می‌تواند بابت کراهت شدید و بخشش مهریه طلاق بگیرد یا خیر؟
این بخشش مهریه ایشون توو دهن پر کن‌تر هست بخاطر قیمت الان سکه. حق حبس، نفقه، مهریه و توقیف اموال به چشم قاضی شاید این کاراش نیاد. ولی تجدیدنظر ابلاغیه داده بریم دادگاه بنده در انجا چی بگم چگونه از خودم دفاع کنم؟ سوال دیگه که دارم من تا حالا نه براش مشکل ایجاد کردم نه چیزی ولی بابت این ناروش می‌خوام طلاقش ندم حالا ایشون تا کی میتونه طلاق نگیره؟
همانطور هم که گفتم این عسر و حرج نیامدن سر زندگیش و در دوران عقد مانده است خودش هست نه من. ایشون چقدر بعد میتونه با این شرایط که گفتم عسر و حرج طلاق بگیرد؟ آیا قاضی بدون اثبات عسر و حرج زوجه رای طلاق می‌دهد زوجه‌ای که از حق حبس استفاده می‌کند هم نفقه هم مهریه می‌گیرد؟
پاسخ وکیل دادگستری: طلاقی که می توان به استناد کراهت شدید از زوج مطرح کرد طلاق خُلع نام دارد که در مقاله مرتبط به نام طلاق به دلیل کراهت زوجه می توانید اطلاعات بیشتری راجع به آن داشته باشید. بدون اثبات عسر و حرج و عدم توافق شما در طلاق خلعی طلاق اتفاق نمی افتد. و تا زمانی که شما مهریه را بصورت کامل پرداخت نکرده باشید، حق حبس زن ساقط نمی شود.
حق حبس زن تا چه زمانی می‌باشد؟
سوال: من با خانمم در دوران عقد هستیم. چند ماهی هست قهرن. آیا برای نفقه اقدام کنه بهش تعلق می‌گیره؟ و اگر تعلق می‌گیره مبلغش با توجه به اینکه خونه باباشه و قهرم هست مبلغ تفاوت می‌کند؟ با توجه به اینکه یک سال عقد هستیم و تمکین عام کرده ولی تمکین خاص را انجام ندادیم به دلایل رسم و سنت. اگر حق حبس استفاده کند و ماهیانه از من مهریه نفقه بگیره و هیچ تمکینی‌ام نکنه و اصلا در دسترس نباشه واقعا درسته این قانون؟ خواستم بدونم من دقیقا چه حق و حقوقی دارم؟ آیا می‌تواند از حق حبس استفاده کنه و بگه تا مهریه ندی تمکین نمی‌کنم؟
پاسخ بهترین وکیل مشهد: حق حبس با توجه به ماده 1085 قانون مدنی، ضمانت اجرای ماکلیت زن بر مهر است. شما تا زمانی که بصورت کامل مهریه را پرداخت نکنید، حق حبس خانم ساقط نمی شود. و در مورد نفقه نیز باید پرداخت شود. پرداخت نفقه باید طبق شرایط همسر شما باشد که در مقاله نفقه چیست بیشتر توضیح داده ایم.
[مقاله مرتبط: نفقه چیست؟ و انواع نفقه ]
مبلغ نفقه در دوران عقد بابت حق حبس
سوال: در حالی زوجه بابت ماده ۱۰۸۵ نه تمکین عام و خاص نکرده با خانم خانه داری که که وظایف زناشویی رو انجام داده مبلغ نفقه‌اش یکـــی می‌باشد یا خیر؟ آیا قانون در این خصوص بابت مبلغ نفقه بین این دو نوع زندگی چیزی رو تعریف یا تصویب کرده است یا خیر؟
پاسخ وکیل مهریه: ماده خاصی در قانون مرتبط با این مورد که نفقه در زمان تمکین عام یا عدم آن فرق کند نیست. در هر صورت مبلغ آن توسط کارشناس دادگستری، تعین می گردد.
تقاضای تمکین در زمان حق حبس
سوال: منو همسرم توی عقدیم و ایشون تقاضای نفقه کرده . اگه من تقاضای تمکین بدم و اون خانم از حق حبس استفاده کنه و تمکین نکند امکان تعلق نگرفتن نفقه وجود داره یا نه؟
پاسخ وکیل طلاق در مشهد: با توجه به وجود حق حبس درخواست ملزم به تمکین نیستند و درخواست تمکین شما رد خواهد شد و نفقه نیز تعلق خواهد گرفت که زوجه می‌تواند آن را مطالبه نماید.
[مقاله مرتبط: طلاق در دوران عقد از طرف زن ]
ساقط شدن حق حبس زوجه به دلیل تمکین عام
سوال: ما تو دوران عقد به سر می‌بردیم که زوجه مهریه‌شو گذاشت اجرا و درخواست نفقه کرد و به علت دوشیزه بودن و قسم خوردن به قرآن در دادگاه به خاطر عدم دخول (جلسه اتیان سوگند) در رابطه، مستحق نفقه شد. الان تقریبا ۱ سال از اون قضیه می‌گذره و بنده ماهانه مبلغی را بابت نفقه پرداخت می‌کنم. سوال بنده از وکیل VIP این است: مگر تمکین عام باعث ساقط شدن حق حبس و ناشزه شدن زوجه نمیشه؟ من خیلی از رای هارو دیدم که به علت تمکین عام زوجه رو ناشزه حساب کردن.
ما حتی چندین ماه هم نامزد بودیم و بعدش هم عقد کردیم. حتی بعد از عقد دوشب مسافرت دونفره رفتیم حتی عکس و فیلم هم گرفتیم و میتونم ثابت کنم. شب‌ها کنارهم می‌خوابیدیم و … بارها و بارها بیرون رفتیم و خونه پدر و مادر هم می‌رفتیم. آیا به نظر شما برای ساقط شدن حق حبس به دلیل تمکین عام با رضایت کامل زوجه اقدام کنم؟
پاسخ: زن تا زمانی که مهرش را نگرفته و تمکین خاص نکرده است می تواند از رفتن به خانه شوهر و انجام سایر وظایف زناشویی امتناع کند. حق حبس فقط به تمکین خاص مربوط می شود که آن هم غیرمدخوله بودن زوجه می باشد.
سقوط حق حبس زن در صورت رابطه مقعدی
سوال: در دوران عقد هستیم، زوجه باکرست و تقاضای نفقه و مهریه کرده به همراه حق حبس کرده. اما با بنده زندگی کرده در منزلم و رابطه مقعدی داشته که در پزشک قانونی هم طبق نامه‌ای که یکسال پیش گرفتم ازش مشهوده. دیگه چه مدارکی بهم کمک می‌کنه برای سقوط حق حبس و کمک به علم قاضی؟
پاسخ وکیل طلاق توافقی: در قانون فقط از تمکین خاص نام برده شده است. شما می‌توانید به استفتائات مختلف فقها استناد کنید که اغلب اعلام داشته اند با وقوع دخول ولو مقعدی حق حبس ساقط می‌شود.
[مقاله مرتبط: تعدیل اقساط مهریه توسط زوج ]
تغییر قانون حق حبس در سال جدید
سوال: آیا در سال جدید قانون حق حبس تغییر کرده است؟
پاسخ وکیل حقوقی: خیر تغییر نکرده است زوجه باکره می‌تواند از حق حبس استفاده کند.
مشاوره حقوقی با وکیل VIP
قبل از هر اقدامی در مسائل حقوقی بهتر است از وکیل مشاوره حقوقی دریافت کنید. در مجموعه حقوقی وکیل VIP وکلای متخصص کیفری، حقوقی و خانواده جهت ارائه انواع خدمات مشاوره حقوقی آنلاین، مشاوره حقوقی تلفنی و مشاوره حقوقی حضوری آماده پاسخگویی به شما هستند.
با سلام مهریه من 314سکه بهارآزادی بوده است ۱۱۰سکه را مطالبه کردم رای اعسار که قسط بندی شده گرفتم باقی سکه‌ها را اجرا نگذاشتم الان رای طلاق عسروحرج برای من صادر شده ولی در رابطه با باقی سکه‌ها چیزی در رای عنوان نشده. آیا بعد از طلاق می‌توانم باقی سکه‌های مهریه‌ام را مطالبه کنم؟
سلام و عرض ادب
اگر مهریه را ابراء و یا بذل نکرده‌اید بعد از صدور حکم طلاق و اجرای آن متعاقبا امکان مطالبه الباقی مهریه را دارید و موضوع منوط به اثبات ملائت زوج (یعنی توانایی زوج در پرداخت الباقی مهریه) می‌باشد.