ازدواج موقت و قوانین آن

ازدواج موقت نه در شکل فعلی آن، مترقی‌ترین سنتی است که وضع شده است و به نظر من تحلیل علمی و جامعه شناسی و به خصوص روانشناسی ازدواج موقت نه تنها بزرگترین، بلکه تنها راه حل مسئله بحران جنسی نسل جوان در دنیای امروز است. در طرح ازدواج موقت اول باشد از آن دفاع کرد و آن سابقه ذهنی بسیار زشت و سوء را شست و بعد جایش به عنوان مترقی‌ترین مسئله در حل مشکل امروز نسل جوان دنیا جانشین کرد و فلسفه‌اش را گفت و تحلیل درست و علمی کرد.

ازدواج موقت در شکل فعلی شاید نمونه بسیار بارز و برجسته‌ای از آن شکل قوانین و سنت‌هایی باشد که الان به آن عمل می‌شود و با آنچه حقیقت و روح این قانون و سنت است تضاد دارد. یعنی قضاوت‌هایی که روشنفکر نسبت به شکل فعلی ازدواج دارد، بسیار زشت و نفرت‌آور است. اینها بخشی از سخنان دکتر علی شریعتی در باب ازدواج موقت بود.

ازدواج موقت

ازدواج موقت چنانکه در بسیاری از خانواده‌ها معمول است در دوره نامزدی می‌تواند مورد استفاده واقع شود. با استفاده از این نهاد حقوقی در دوره نامزدی اشخاصی که پای بند سنن اخلاقی و مذهبی هستند راه حلی برای معاشرت‌ها و مراودت‌های نامزد‌ها پیدا خواهند کرد و از زیان‌های ناشی از آن به ویژه بارداری دختران در این دوره خواهند کاست.

ازدواج موقت به نام های دیگری نیز مشهور است مانند نکاح مُنقَطِع، صیغه، مُتعِه، صیغه موقت، صیغه محرمیت، ازدواج موقت ساعتی، صیغه ساعتی و … .

1) تعیین مدت در نکاح منقطع

همانطور که گفته شد نام دیگر ازدواج موقت، نکاح منقطع نیز می باشد. تعیین مدت در نکاح منقطع شرط لازم است. ماده 1075 قانون مدنی در این باره می‌گوید:

پس اگر مدت در نکاح منقطع ذکر نشود، بی‌شک ازدواج موقت واقع نخواهد شد. اما آیا نکاح اساسا باطل است یا نه؟ مساله اختلافی است. بنابر قول گروهی از فقهای امامیه، نکاح به صورت دائم واقع خواهد شد، زیرا لفظ ایجاب می‌تواند مفید نکاح دائم یا منقطع باشد و فقط ذکر مدت است که آن را به مُتعِه اختصاص می‌دهد و اگر مدت ذکر نشده باشد، برای عقد دائم خواهد بود. پس اگر اولی منتفی باشد دومی تحقق خواهد یافت. به علاوه اصل در عقد صحت است و فساد برخلاف اصل می‌باشد.

2) مهریه صیغه موقت

مهر مالی است که زن بر اثر ازدواج مالک آن می‌گردد و مرد ملزم به دادن آن به زن می‌شود. تعیین مهر از شرایط اساسی صیغه موقت است و در این گونه نکاح، بر خلاف نکاح دائم، عدم ذکر مهر در عقد موجب بطلان است. هرگاه مهر در عقد ازدواج تعیین شده باشد، ان را مهرالمسمی گویند.

ماده 1095 قانون مدنی:

3) نفقه زن در ازدواج موقت

معنی اصطلاحی نفقه عبارت از چیزی است که برای گذران زندگی لازم و مورد نیاز است. در ازدواج موقت شوهر ملزم به دادن نفقه به زن خود نیست، مگر اینکه دادن نفقه شرط شده یا عقد مبنی بر آن جاری شده باشد، یعنی انفاق به زن قبل از عقد مورد توافق طرفین واقع و بنای زوجین در زمان عقد بر آن باشد.

ماده 1113 قانون مدنی:

4) جدا شدن یا طلاق در ازدواج موقت (بذل مدت)

طلاق در لغت به معنی گشودن گره و رها کردن است. و در تعریف طلاق می‌توان گفت: “طلاق عبارت است از انحلال نکاح دائم با شرایط و تشریفات خاص از جانب مرد یا نماینده او”. بنابراین طلاق ویژه ازدواج دائم است و انحلال نکاح منقطع از طریق بذل یا انقضاء مدت صورت می‌گیرد. در نکاح منقطع مقررات طلاق اجرا نمی‌شود و جدائی زن و شوهر با انقضا یا بذل مدت یا فسخ نکاح تحقق می‌یابد. بنابراین طلاق و آنچه در قانون مدنی راجع به آن آمده است ویژه نکاح دائم است.

ماده 1120 قانون مدنی:

ماده 1139 قانون مدنی:

5) عده عقد موقت

در توجیه عده زن دلایلی آورده شده است، یکی آنکه جلوگیری از اختلاط نسل ایجاب می‌کند که زن تا مدتی پس از انحلال نکاح نتواند شوهر کند. دیگر آنکه رابطه نکاح، هرقدر ناپایدار و ملال‌آور باشد، محترم است و احترام آن اقتضا می‌کند که زن نتواند بلافاصله پس از انحلال نکاح، از نو ازدواج کند.

عده زوجه منقطعه پس از جدایی از شوهر (در غیر زن آبستن) دو طهر است، اعم از اینکه جدایی به علت فسخ نکاح یا انقضا یا بذل مدت باشد، در حالی که عده طلاق یا فسخ در نکاح دائم سه طهر است. (طهر در لغت به معنای پاکی، مقابل نجاست و حیض آمده است. از این رو، به روزهای پاکی زن از حیض و نفاس «ایّام طهر» اطلاق می‌شود. بنابر این، ایّامی که زن خون استحاضه می‌بیند نیز ایّام طهر به شمار می‌رود؛ زیرا از حیض و نفاس پاک است.)

ماده 1150 قانون مدنی:

ماده 1151 قانون مدنی:

ماده 1152 قانون مدنی:

6) ارث در عقد موقت

در نکاح منقطع زن و شوهر از یکدیگر ارث نمی‌برند.

ماده 940 قانون مدنی:

ماده 1077 قانون مدنی:

بهترین وکیل برای مشاوره حقوقی ازدواج موقت و دائم کیست؟

وکیل پایه یک دادگستری بصورت کلی برای هر کاری که مربوط به مشاوره حقوقی باشد می‌تواند گزینه خوبی باشد اما اگر تخصص‌تر بخواهیم نگاه کنیم می‌شود به وکیل خانواده یا باز هم تخصص‌تر مثلا وکیل طلاق اشاره کرد. در مجموعه وکیل VIP شما به راحتی می‌توانید گروهی از وکلا حقوقی و کیفری را برای مشاوره حقوقی تلفنی یا مشاوره حقوقی حضوری در کنار خود داشته باشید.

[ مقاله مرتبط: شباهت و تفاوت های ازدواج دائم و موقت ]