دادگاه بدوی، حکم بدوی و رای بدوی را می‌توان در یک مسیر دانست. اگر بخواهیم یک تعریف خلاصه از این موارد داشته باشیم دادگاه بدوی چیست شامل دادگاه اولیه می‌باشد که پرونده شما در آن رسیدگی میشود و رای بدوی که اعم از حکم بدوی و یا قرار بدوی است صادر میشود. همانطور که می‌دانید حکم همان اظهارنظر و تصمیم دادگاه در ماهیت پرونده است. و بهتر است بدانید دعاوی مربوط به اموال غیرمنقول اعم از دعاوی مالکیت، مزاحمت، ممانعت ازحق، تصرف عدوانی و سایر حقوق راجع به آن در دادگاهی اقامه میشود که مال غیرمنقول در حوزه آن واقع است، اگرچه خوانده در آن حوزه مقیم نباشد.
دادگاه بدوی چیست؟
دادگاهها مکلفند در مورد هر دعوا به طور خاص تعیین تکلیف نمایند و نباید به صورت عام و کلی حکم صادر کنند.دادگاه بدوی یا همان دادگاه ابتدایی است که صلاحیت رسیدگی اولیه دعوی حقوقی یا کیفری مطرح شده در دادگاه عمومی را دارد. صلاحیت و ساختار دادگاه عمومی شامل شعب دادگاه بدوی و دادگاه تجدیدنظر است که در قانون نیز مشخص شده است.
صلاحیت دادگاه بدوی چیست؟
رسیدگی نخستین به دعاوی، حسب مورد در صلاحیت دادگاههای عمومی و انقلاب است مگر در مواردی که قانون مرجع دیگری را تعیین کرده باشد. هیچ دادگاهی نمی‌تواند به دعوایی رسیدگی کند مگر اینکه شخص یا اشخاص ذی نفع یا وکیل یا قائم مقام یا نماینده قانونی آنان رسیدگی به دعوا را برابر قانون درخواست نموده باشند. همه دادگاه های حقوقی و کیفری شعبه بدوی دارند. پس صلاحیت دادگاه بدوی ممکن است رسیدگی به دعوای کیفری و یا دعوی حقوقی باشد.
همه دادگاه عمومی اعم از دادگاه های کیفری و یا حقوقی شعبه بدوی دارند و لذا صلاحیت دادگاه بدوی ممکن است رسیدگی به یک دعوای حقوقی یا کیفری باشد که شرح این موضوع در مقاله ارائه شده است .
اصلاح رای دادگاه بدوی
رأی شعبه دیوان عالی کشور در طی دادنامه قطعی اعلام کرد که اصلاح رأی دادگاه بدوی توسط دادگاه تجدیدنظر که منتهی به تشدید مجازات گردد، فاقد وجاهت قانونی بوده و از جهات پذیرش اعاده دادرسی است. در ادامه خلاصه جریان پرونده را خواهیم خواند برای درک بهتر موضوع اصلاح رای دادگاه بدوی.
آقای ف. به اتهام بی‌احتیاطی در امر رانندگی منجر به قتل غیرعمدی خانم ب. و ایراد صدمه بدنی غیرعمدی به خانم ف. و آقایان الف. و ح. بزهکار تشخیص شده و دادگاه با توجه به اینکه میزان تقصیر او را در ایجاد تصادف ۵۰% احراز کرده از حیث جنبه عمومی بزه به استناد ماده ۷۱۸ قانون مجازات اسلامی به شش ماه حبس و از جهت جنبه خصوصی بزه به استناد موادی از کتاب دیات همان قانون به پرداخت ۵۰% دیه کامل مرد مسلمان در حق اولیای‌دم مقتول و ۵۰% دیه صدمات وارد شده به مصدومان نامبرده صادر کرده است.
متهم از این رأی در قسمت محکومیت به حبس درخواست تجدیدنظر کرده است. رأی تجدیدنظر خواسته از حیث دیه مقتول به ۵۰% دیه زن مسلمان اصلاح نموده و از حیث مجازات جنبه عمومی بزه نیز چون متهم از صحنه تصادف فرار کرده، تعیین مجازات از سوی دادگاه بدوی را به استناد ماده ۷۱۸ قانون مجازات اسلامی مبنی بر اشتباه دانسته و با استناد به ماده ۷۱۹ همان قانون مجازات حبس مقرر درباره او را به بیست و پنج ماه اصلاح و با اصلاحات به‌عمل آمده تأیید کرده است.
اعتراض به رأی بدوی
اگر اعتراض به رأی بدوی خارج از مهلت باشد و دادگاه بدوی قرار رد تجدیدنظر خواهی صادر کند و سپس اعتراض به این قرار نیز خارج از مهلت تقدیم شود تکلیف چیست؟
نظر به اینکه مطابق تبصره ۲ ماده ۳۳۹ قانون آیین دادرسی مدنی در صورتی که دادخواست تجدیدنظر خارج از مهلت داده شود به موجب قرار دادگاه صادرکننده رأی بدوی رد میشود. این قرار ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ در مرجع تجدیدنظر قابل اعتراض است. با توجه به اینکه اساساً رسیدگی به اعتراض به قرار رد تجدیدنظرخواهی به عهده دادگاه تجدیدنظر است، چنانچه اعتراض به قرار دادگاه بدوی خارج از مهلت مقرر قانونی صورت گرفته باشد، دادگاه تجدیدنظر در خصوص مورد و معاذیر قانونی تجدیدنظرخواه رسیدگی و در صورت قبول اعتراض، در ثانی نسبت به قرار رد دادخواست تجدیدنظر صادره از دادگاه بدوی، اعلام نظر خواهد کرد. برای اعتراض به رای بدوی می توانید از وکیل حقوقی متخصص استفاده نمایید.
تشخیص دادگاه تجدیدنظر راجع به نوع رأی بدوی
آیا دادگاه تجدیدنظر می‌تواند حکم صادره از مراجع بدوی را قرار تلقی کند و بر این اساس اظهارنظر کند؟
مطابق ماده ۲۹۹ قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۳۷۹، چنانچه رأی دادگاه راجع به ماهیت دعوا و قاطع آن به طور کلی یا جزیی باشد حکم و در غیر این صورت قرار نامیده میشود. بنابراین، اگر رأی دادگاه بدوی بدون ورود در ماهیت دعوا، ظاهراً به صورت حکم صادر شده ولی از حیث استدلال و نتیجه منطبق با قرار باشد و متضمن اشکال موثر دیگری نباشد دادگاه تجدیدنظر استان، آن را قرار تلقی و در نتیجه تأیید می‌نماید.
در صورت وجود ایرادات و اشکالات قانونی موثر مقتضی نقص، با تشخیص قرار بودن رأی بدوی، آن را فسخ و پرونده را جهت رسیدگی و صدور رأی مقتضی به دادگاه صادرکننده قرار اعاده می‌کند. در این موارد حتما از مشاوره حقوقی تلفنی استفاده نمایید.
قانون تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب مرتبط با دادگاه بدوی
اگر در دادگاه تجدیدنظر متهم بی‌گناه شناخته شود حکم بدوی فسخ و متهم تبرئه می‌گردد، هر چند که درخواست تجدیدنظر نکرده باشد و در این صورت اگر‌متهم در زندان باشد فوراً آزاد میشود. هرگاه دادگاه تجدیدنظر پس از رسیدگی محکوم علیه را مستحق تخفیف مجازات بداند ضمن تأیید حکم بدوی مستدلاً می‌تواند مجازات او را تخفیف دهد، هرچند که محکوم علیه تقاضای تجدیدنظر نکرده باشد.
در امور کیفری موضوع مجازاتهای تعزیری یا بازدارنده مرجع تجدیدنظر‌نمی‌تواند مجازات مقرر در حکم بدوی را تشدید کند، مگر اینکه دادستان یا شاکی خصوصی درخواست تجدیدنظر کرده باشد. اگر حکم تجدیدنظر خواسته از نظر محاسبه محکومُ به یا خسارات یا‌تعیین مشخصات طرفهای دعوا یا تعیین نوع و میزان مجازات و تطبیق عمل با قانون‌متضمن اشتباهی باشد که به اساس حکم لطمه‌ای وارد نسازد، مرجع تجدیدنظر با اصلاح‌حکم آن را تأیید می‌نماید و تذکر لازم را به دادگاه بدوی خواهد داد.
قوانین آیین دادرسی مدنی مرتبط با رای بدوی
هرگاه شخص ثالثی در موضوع دادرسی اصحاب دعوای اصلی برای خود مستقلا حقی قائل باشد و یا خود را در محق شدن یکی از طرفین ذی نفع بداند، می‌تواند تا وقتی که ختم دادرسی اعلام نشده است، وارد دعوا گردد، چه اینکه رسیدگی در مرحله بدوی باشد یا در مرحله تجدیدنظر. در این صورت نامبرده باید دادخواست خود را به دادگاهی که دعوا در آنجا مطرح است تقدیم و در آن منظور خود را به طور صریح اعلان نماید.
هرگاه شخص ثالثی در موضوع رسیدگی به دعوای تصرف عدوانی یا مزاحمت یا ممانعت از حق در حدود مقررات یادشده خود را ذی نفع بداند، تا وقتی که رسیدگی خاتمه نیافته چه در مرحله بدوی یا تجدیدنظر باشد، می‌تواند وارد دعوا شود. مرجع مربوط به این امر رسیدگی نموده، حکم مقتضی صادر خواهد کرد.
عدم تهیه وسیله اجرای قرار معاینه محل یا تحقیق محلی توسط متقاضی، موجب خروج آن از عداد دلایل وی می‌باشد. و اگر اجرای قرار مذکور را دادگاه لازم بداند تهیه وسائل اجراءدر مرحله بدوی با خواهان دعوا و در مرحله تجدیدنظر با تجدیدنظرخواه می‌باشد. در صورتی که به علت عدم تهیه وسیله، اجرای قرار مقدور نباشد و دادگاه بدون آن نتواند انشای رای نماید دادخواست بدوی ابطال و در مرحله تجدیدنظر تجدیدنظرخواهی متوقف ولی مانع اجرای حکم بدوی نخواهد بود.
ایداع دستمزد کارشناس به عهده متقاضی است و هرگاه ظرف مدت یک هفته از تاریخ ابلاغ آن را پرداخت نکند، کارشناسی از عداد دلایل وی خارج میشود. هرگاه قرار کارشناسی به نظر دادگاه باشد و دادگاه نیز نتواند بدون انجام کارشناسی انشای رای نماید، پرداخت دستمزد کارشناسی مرحله بدوی به عهده خواهان و در مرحله تجدیدنظر به عهده تجدیدنظرخواه است، در صورتی که در مرحله بدوی دادگاه نتواند بدون نظر کارشناس حتی با سوگند نیز حکم صادر نماید دادخواست ابطال می‌گردد و اگر در مرحله تجدیدنظر باشد تجدیدنظرخواهی متوقف ولی مانع اجرای حکم بدوی نخواهد بود.
چنانچه دادگاه تجدیدنظر در رای بدوی غیراز اشتباهاتی از قبیل اعداد، ارقام، سهوقلم، مشخصات طرفین و یا از قلم افتادگی در آن قسمت از خواسته که به اثبات رسیده اشکال دیگری ملاحظه نکند ضمن اصلاح رای آن را تایید خواهد کرد.
مشاوره حقوقی با وکیل VIP
برای مسائل حقوقی بهتر است با وکیل پایه یک دادگستری مشاوره حقوقی داشته باشید. در مجموعه وکیل وی‌آی‌پی بهترین وکیل مشهد برای مشاوره حقوقی حضوری و مشاوره حقوقی تلفنی در کنار شما هستند. در دعوی حقوقی و کیفری بهتر است از همان ابتدا و قبل از ورود پرونده به دادگاه ها اعم از دادگاه بدوی از وکیل خانم یا آقا کمک بگیرید و شماره تلفن وکیل را به همراه داشته باشید. همچنین برای افرادی که در شهر گلبهار هستند می توانند از وکیل گلبهار که در مجموعه هستند بهره‌مند شوند.
سلام آیا زمانی که نفقه از طرف دادگاه به اجرا در اومده باشه و شخص از در اختیار گذاشتن اموال و حساب‌های بانکی خودداری کنه زن میتونه حکم جلب مرد رو بگیره و روانه زندان بکنه یا نه؟ بابت پرداخت نکردنش زندان میدازن؟
سلام
بله امکان درخواست صدور جلب وجود دارد.
سلام دادخواست فرجام خواهی از طریق دفتر خدمات قضایی اقدام کردم وبه دادگاه بدوی ارسال شده سوال اینست که داخواست و ضمایم آیا از دادگاه بدوی به صورت سیستمی به دیوان ارسال میشود؟ یا اینکه از انها پرینت گرفته شده و پرونده تشکیل و به همراه پرونده قبلی به صورت غیر سیستمی ارسال میشود؟ اگر به صورت غیر سیستمی ارسال شود و تغییراتی در دادخواست و ضمایم صورت بگیرد تکلیف چیست از کجا می‌توان فهمید که دادخواست و ضمایم تغییری داده نشده است؟ با پیگیری از طریق دفتر خدمات قضایی متوجه شدم که دا خواست به دادگاه بدوی ارسال شده تا همین حد و در سیستم خدمات قضایی از اینکه دادخواست بعد از ان به کجا ارسال شده مشخص نیست اما در سامانه پرونده ثبت شده که به دیوان ارجاع شده است. آیا از دادگاه بدوی به صورت سیستمی به دیوان ارسال میشود؟
باسلام و احترام
پرونده با تمام محتویات به دیوان عالی کشور ارسال میشود همچنین بصورت سیستمی نیز ارسال میشود و لذا امکان تغییر در اوراق ممکن نیست.