قرابت نسبی چیست؟ اقسام، طبقات و آثار آن در قانون مدنی

افراد با یکدیگر دارای نوعی از روابط می باشند که این روابط سبب ایجاد آثاری خواهد شد. بر اساس قانون مدنی، قرابت نسبی، قرابت سببی و قرابت رضاعی از جمله مهم ترین انواع قرابت یا خویشاوندی است. قرابت نسبی نوعی از خویشاوندی است که از طریق ولادت و وابستگی خونی میان افراد شکل می گیرد، مانند رابطه پدر و فرزند و رابطه خواهر و برادر. در این مقاله ابتدا به بررسی قرابت نسبی پرداخته و سپس اقسام قرابت نسبی و طبقات قرابت نسبی و آثار قرابت نسبی بر اساس قانون مدنی را بررسی می نماییم.

قرابت نسبی چیست؟

قرابت به معنی خویشاوندی است و قانون مدنی آن را به سه دسته قرابت نسبی، سببی و رضاعی تقسیم کرده است.

قرابت نسبی به قرابت در خط مستقیم و قرابت در خط اطراف تقسیم می شود. قرابت در خط مستقیم رابطه ای است خونی بین دو نفر که یکی از آنان بی واسطه یا با واسطه از دیگری به دنیا آمده باشد و به زبان دیگر، رابطه ای ژنتیکی است.

اقسام قرابت نسبی

قرابت در خط مستقیم را قرابت در خط عمودی نیز گویند. در این نوع قرابت که یک رابطه دو جانبه است، اگر نخست فرزند را در نظر بگیرند و رابطه او را با پدر یا جدش بسنجند، می گویند قرابت صعودی است، و اگر ابتدا پدر یا جد را در نظر بگیرند و رابطه او را با فرزند یا فرزند زاده اش مورد توجه قرار دهند، سخن از قرابت نزولی به میان می آورند.

قرابت در خط اطراف رابطه ای است مربوط به خون، بین دو نفر که هر دو از نسل شخصی ثالثی باشند، مانند قرابت بین دو برادر یا بردار و خواهر.

طبقات قرابت نسبی

قرابت نسبی شامل سه طبقه است و در هر طبقه درجاتی وجود دارد. ماده 1032 قانون مدنی در این زمینه مقرر می دارد:

نسب در صورتی که ناشی از ازدواج صحیح و قانونی باشد نسب مشروع و در صورتی که خارج از ازدواج به وجود آمده باشد نسب نامشروع یا طبیعی نامیده می شود.

آثار قرابت نسبی

قرابت نسبی مشروع دارای آثار متعددی است:

1) اقربای نسبی از یکدیگر ارث می برند؛

2) نکاح بین آنان در درجات نزدیک ممنوع است؛

3) اولاد حق دارند نام خانوادگی پدر خود را داشته باشند.

ماده 1178 قانون مدنی:

ماده 1179 قانون مدنی:

ماده 1177 قانون مدنی:

از جمله مهم ترین آثار قرابت نسبی عبارت است از ولایت قهری، حضانت فرزندان توسط والدین، حق ملاقات با طفل و پرداخت نفقه به اقارب. علاوه بر این، حرمت نکاح یکی دیگر از آثار مهم قرابت نسبی است.